Κατάργηση των νόμων κακόβουλης βλασφημίας και καθύβρισης θείων;

Πρόταση αλλαγής νόμου κατέθεσε η Ένωση Άθεων Ελλάδος στις 20 Νοεμβρίου 2015 για τα άρθρα 198 και 199. Αντίστοιχα το κάθε άρθρο είναι για την κακόβουλη βλασφημία και την καθύβριση θρησκευμάτων. Το αίτημα τους είναι να καταργηθούν οι νόμοι καθώς  « τα άρθρα αυτά αντί να προστατεύουν την κοινωνική ειρήνη, τελικά την διαταράσσουν σφόδρα καθώς νομιμοποιούν την βία του όχλου και προσβάλλουν ευθέως το ανθρώπινο δικαίωμα της ελευθερίας της Γνώμης και Έκφρασης.» σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση τους.

Όπως αναφέρουν για να υποστηρίξουν την παραπάνω άποψη τους, τα άρθρα αυτά  έχουν γίνει αφορμή για την σύλληψη ή/και δικαστική δίωξη, ακόμα και καταδίκη, πολιτών, καλλιτεχνών και θεατρικών συντελεστών, κωμικών, bloggers, ακόμα και λεξικογράφων σε πολυάριθμες περιπτώσεις στη χώρα μας (Φίλιππος Λοίζος-Γέρων Παστίτσιος, Corpus Cristi, Καβαλλιεράτος, Gerhard Haderer- "Η ζωή του Χριστού", Outlook, M.Scorcese-Τελευταίος Πειρασμός κ.α )

Οι αντιδράσεις πολλές για το συγκεκριμένο αίτημα καθώς οι πιστοί διαφωνούν κατηγορηματικά. Η ένωση άθεων ανταπαντά λέγοντας πως « Η βλασφημία είναι ένα έγκλημα χωρίς θύμα, και βλάσφημη από μόνη της για το υπέρτατο ον, αν υπήρχε: αλίμονο αν το υποτιθέμενο υπέρτατο ον χρειάζεται τη νομοθεσία του (Ελληνικού) Κράτους για να προστατευθεί. »

Ας εξετάσουμε λίγο λεπτομερέστατα τα νομικά πλαίσια γύρω από το θέμα:

Πρώτος νόμος που καθόριζε επίσημα την ανεξιθρησκία ήταν το Διάταγμα των Μεδιολάνων το 313 μ.Χ.

Σύμφωνα με το άρθρο 18 του Διεθνούς Σύμφωνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα ο κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να εκδηλώνει τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις του, ατομικά ή από κοινού με άλλους, μέσω της λατρείας, πράξεων ιεροτελεστίας, πρακτικής και διδασκαλίας. Η έννοια είναι γενικώς αναγνωρισμένο ότι συμπεριλαμβάνει επίσης και την ελευθερία κάποιου να αλλαξοθρησκήσει ή να μην πιστεύει σε καμία θρησκεία[..].

Το άρθρο 19 του Διεθνούς αυτού Συμφώνου ορίζει ότι «ο καθένας έχει το δικαίωμα να έχει άποψη ανεπηρέαστος» και «ο καθένας έχει το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης. Το δικαίωμα αυτό περιλαμβάνει την ελευθερία της αναζήτησης, λήψης και μετάδοσης πληροφορίας και ιδεών όλων των ειδών, ανεξαρτήτως συνόρων, είτε προφορικώς, είτε γραπτώς ή εντύπως ή υπό τη μορφή έργων τέχνης, ή μέσω οιουδήποτε άλλου μέσου της επιλογής του» Η ελευθερία του λόγου είναι το να μιλάει κανείς ελευθέρως χωρίς να υπάρχει λογοκρισία. Δηλαδή καθένας έχει το δικαίωμα της ελευθερίας της γνώμης και της έκφρασης, που σημαίνει το δικαίωμα να μην υφίσταται δυσμενείς συνέπειες για τις γνώμες του.

Σύμφωνα με το άρθρο 198 του Ποινικού κώδικα

1. Με φυλάκιση μέχρι δύο ετών τιμωρείται όποιος δημόσια και κακόβουλα βρίζει με οποιονδήποτε τρόπο το Θεό.

2. Όποιος, εκτός από την περίπτωση της παρ.1, εκδηλώνει δημόσια με βλασφημία έλλειψη σεβασμού προς τα θεία, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι τριών μηνών.

Σύμφωνα με το άρθρο 199 του Ποινικού κώδικα

Όποιος δημόσια και κακόβουλα καθυβρίζει με οποιονδήποτε τρόπο την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία του Χριστού ή άλλη θρησκεία ανεκτή στην Ελλάδα τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών.

Σύμφωνα με το άρθρο 361 του Ποινικού Κώδικα

Εξύβριση.  Όποιος, εκτός από τις περιπτώσεις της δυσφήμησης (άρθρα 362 και 363), προσβάλλει την τιμή άλλου με λόγο ή με έργο ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή με χρηματική ποινή.

Συνοψίζοντας τα συμπεράσματα από τους παραπάνω νόμους και τα ερωτήματα που γεννιούνται είναι τα εξής: 

1. Η τρομερή αντίφαση, καθένας έχει το δικαίωμα να είναι άπιστος κατά το Σύνταγμα, αλλά όλοι οφείλουν να σέβονται το θείο που ενσωματώνεται στις κρατικές αξίες.

2. Η βλασφημία δεν έχει ως θύμα συγκεκριμένο θρήσκευμα ή πιστό, άρα πώς θα κριθεί το τι είναι κακόβουλο και χλευαστικό;

3. [Απάντηση στο ερώτημα 2] Ο ρόλος αυτός ανατίθεται σήμερα στα δικαστήρια που πρέπει να τοποθετούνται νοερά στη θέση του εκάστοτε «θείου».

4. Είναι τραγικό πως για εξύβριση ατόμου η ποινή είναι ένα έτος αλλά μπορεί εναλλακτικά να είναι χρηματική ενώ αντίθετα η εξύβριση των «θείων» είναι δύο έτη και δεν υπάρχει η εναλλακτική ποινή των χρημάτων.

5. Όπως αναφέρεται στα άρθρα παραπάνω όποιος εξυβρίζει την ορθόδοξη θρησκεία ή άλλη ανεκτή θρησκεία στην Ελλάδα πρέπει να τιμωρείτε. Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν μόνο χριστιανοί… η εξύβριση και των άλλων θρησκευμάτων πρέπει να τιμωρείτε εξίσου, ακόμα και αν αυτό δεν γίνετε.

6. Ο σεβασμός απέναντι στον συνάνθρωπο μας πρέπει να είναι τουλάχιστον ο στοιχειώδεις και αμοιβαίος.

7. Παρόλο που ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφραστεί ελεύθερα είτε καλλιτεχνικά είτε λεκτικά  κατά διαστήματα διάφορες ομάδες πιστών έχουν εξυβρίσει τα άτομα αυτά και τα έργα τους κάτι το οποίο σημαίνει την στέρηση του δικαιώματος τους.

Τέλος, δεν είναι υποχρεωτικό κανείς να σέβεται τις θρησκευτικές πεποιθήσεις κάποιου αλλά το δικαίωμα του να τις έχει και να τις εκφράζει. Οφείλει να σέβεται τους άλλους εφόσον και εκείνοι σέβονται τον ίδιο. Δεν είναι δικαίωμα κάποιου να πει πως κάποιος άλλος είναι «κακός» άνθρωπος ή θα πάει στην κόλαση επειδή δεν έχει τα ίδια πιστεύω με εκείνων. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να επιβάλει τα πιστεύω του σε κάποιον άλλον όποια και αν είναι αυτά. Είτε ο πιστός στον άπιστο είτε το αντίθετο.

*Η βλασφημία τιμωρείται σε ελάχιστες χώρες στον κόσμο, και από τις Ευρωπαϊκές χώρες πλέον μόνο στην Ελλάδα, την Ρουμανία, και την Ιρλανδία. 


Της Μαρίας Κυλινδρή