Επιστήμονες του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης - Harvard Medical School αποφάνθηκαν έπειτα από μελέτες, ότι το πορογενές αδενοκαρκίνωμα του παγκρέατος (PDAC), είναι η 4η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο σε παγκόσμιο επίπεδο. Το σημαντικό στοιχείο ωστόσο, αυτής της διαπίστωσης είναι, ότι πάνω από το 50% το ποσοστό των ασθενών με PDAC είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.
Η ερευνητική ομάδα εξέτασε τις επιπτώσεις της παχυσαρκίας στην ανάπτυξη του όγκου, την εξέλιξη και ανταπόκριση στη θεραπεία σε ζωικά μοντέλα με PDAC και έλεγξε τα ευρήματα σε δείγματα καρκινοπαθών.
Οι επιστήμονες προσπάθησαν για μία ακόμη φορά να μελετήσουν το πώς «δουλεύει» ο μηχανισμός των παχύσαρκων ατόμων με αποτέλεσμα να αυξάνει τη φλεγμονή και τη δεσμοπλασία.
Η μελέτη, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό έντυπο Cancer Discovery, αναφέρεται στην αλληλεπίδραση των λιποκυττάρων και των ανοσοκυττάρων.
Οι ερευνητές περιγράφουν πώς οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των λιποκυττάρων, ανοσοκυττάρων και κυττάρων του συνδετικού ιστού στους παχύσαρκους ασθενείς ενθαρρύνουν ένα μικροπεριβάλλον στον όγκο που καθιστά ευκολότερη την αύξηση των κυττάρων του, ενώ την ίδια στιγμή εμποδίζουν την απόκριση στη χημειοθεραπεία.
Όπως ανέφεραν, το χαρακτηριστικό του πορογενούς αδενοκαρκινώματος του παγκρέατος είναι η αυξημένη δεσμοπλασία, δηλαδή η υπερπαραγωγή εξωκυττάριας μήτρας που στην ουσία είναι ένας στέρεος ιστός γύρω από τα κύτταρα και δίνει δομική υποστήριξη, η οποία με τη σειρά της προάγει την επιβίωση και τη μετανάστευση των καρκινικών κυττάρων και εμποδίζει τα φάρμακα της χημειοθεραπείας να εισέλθουν στον όγκο.
Το ίδιο χαρακτηριστικό όμως έχει και η παχυσαρκία, όπως είπαν, καθώς το λίπος μπορεί να συσσωρευτεί στο πάγκρεας και να προκαλέσει φλεγμονή και τελικά ίνωση.
Σύμφωνα μάλιστα με τον αναπληρωτή καθηγητς ακτινο-ογκολογίας στο Harvard Medical School, Dai Fukumura και τον καθηγητή Rakesh K. Jain, που περιλαμβάνονταν μεταξύ των ερευνητών, τα επίπεδα λιποκυττάρων και δεσμοπλασίας ήταν εξαιρετικά υψηλά σε όγκους παχύσαρκων ποντικών με PDAC και σε καρκινικό ιστό ασθενών με τη νόσο. Αναγνώρισαν δε μια θεραπεία που μπορεί να μπλοκάρει τον μηχανισμό.
Σύμφωνα μάλιστα με τον αναπληρωτή καθηγητς ακτινο-ογκολογίας στο Harvard Medical School, Dai Fukumura και τον καθηγητή Rakesh K. Jain, που περιλαμβάνονταν μεταξύ των ερευνητών, τα επίπεδα λιποκυττάρων και δεσμοπλασίας ήταν εξαιρετικά υψηλά σε όγκους παχύσαρκων ποντικών με PDAC και σε καρκινικό ιστό ασθενών με τη νόσο. Αναγνώρισαν δε μια θεραπεία που μπορεί να μπλοκάρει τον μηχανισμό.
Ειδικότερα, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι το υψηλό επίπεδο δεσμοπλασίας σε παχύσαρκα ποντίκια με PDAC οφειλόταν στην ενεργοποίηση των παγκρεατικών κυττάρων που ονομάζονται αστεροειδή, μέσω του υποδοχέα τύπου 1 (ΑΤ1) της Αγγεοπτενσίνης ΙΙ. Το έναυσμα ήταν η παραγωγή της πρωτεΐνης ιντερλευκίνης-1 βήτα (IL-1β) - από λιποκύτταρα και από ανοσοκύτταρα που ονομάζονται ουδετερόφιλα εντός και γύρω από τους όγκους.
Η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε ότι θα μπορούσε να αναστείλει το μονοπάτι ΑΤ1 με ένα αντιυπερτασικό φάρμακο που ονομάζεται λοσαρτάνη, το οποίο προκάλεσε μείωση της σχετιζόμενης με την παχυσαρκία δεσμοπλασίας και περιόρισε την ανάπτυξη του όγκου. Ταυτόχρονα προκάλεσε αύξηση της απόκρισης στη χημειοθεραπεία μόνο στα παχύσαρκα ποντίκια με PDAC και όχι σ’ αυτά με φυσιολογικό βάρος.
Τα ευρήματα είναι πολύ ενθαρρυντικά σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι οποίοι δεν αποκλείουν την ανακάλυψη βιοδεικτών που θα μπορούσαν να προσδιορίσουν τους ασθενείς με PDAC που θα επωφελούνταν από τους ΑΤ1 αποκλειστές ή τα IL-1β αντισώματα. Αντίθετα, εξαιτίας των εγκεκριμένων εκδοχών τους, η ερευνητική ομάδα πιστεύει ότι η εφαρμογή τέτοιων θεραπειών στην κλινική πράξη είναι πολύ εφικτή.
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής, ο γενικός χειρουργός και εξειδικευμένος στη χειρουργική ογκολογία και προηγμένη λαπαροσκοπική χειρουργική Δρ. Εμμανουήλ Ζαχαράκης - Διευθυντής Χειρουργικής Ανωτέρου Πεπτικού, Κλινική ΙΑΣΩ General (Αθήνα) & Συνεργάτης Κλινικής ‘Άγιος Λουκάς’ (Θεσ/νίκη) - Επ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Imperial College London, επεσήμανε ότι είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρα για πολύ μεγάλο αριθμό ασθενών με τον συγκεκριμένο τύπο καρκίνου του παγκρέατος και σε πιθανή εφαρμογή τους θα δώσουν την ευκαιρία βελτίωσης της έκβασης σε μεγάλο ποσοστό ασθενών, οι οποίοι διαφορετικά έχουν να αντιμετωπίσουν έναν καρκίνο που έχει κακή πρόγνωση.