Πώς η ποντοπόρος μπορεί να φέρει 12,7 δισ. ετησίως και 500.000 νέες θέσεις εργασίας

Η ώρα να αναβαθμιστεί ο Πειραιάς σε κορυφαίο διεθνές ναυτιλιακό κέντρο και να ενισχύει ακόμα περισσότερο τόσο την εθνική όσο και την τοπική οικονομία και κοινωνία φαίνεται πως βρίσκεται κοντύτερα από ποτέ.

Σύμφωνα με τον πρόσφατα συσταθέντα διεθνή δείκτη αξιολόγησης των ναυτιλιακών πόλων παγκοσμίως του Baltic Exchange και του κινεζικού πρακτορείου ειδήσεων Xinhua, ο Πειραιάς βρίσκεται στην 13η θέση διεθνώς και πίσω από τα βορειοευρωπαϊκά ανταγωνιστικά κέντρα του Αμβούργου, του Ρότερνταμ, της Αμβέρσας και του Λονδίνου.

Όπως επισημαίνουν κύκλοι της Ακτής Μιαούλη η συγκυρία είναι ιδανική διότι η χώρα έχει μια κυβέρνηση που επιθυμεί να διαφυλάξει την πρωτοκαθεδρία της ελληνικής ποντοπόρου διεθνώς όπως δηλώνει ο νέος υπουργός οικονομίας υποδομών ναυτιλίας και τουρισμού κ. Γεώργιος Σταθάκης και ο αναπληρωτής υπουργός ναυτιλίας κ. Θεόδωρος Δρίτσας και παράλληλα μια δημοτική αρχή που έχει θέσει ως στόχο της να αναβαθμίσει τον Πειραιά ως διεθνές ναυτιλιακό κέντρο.

Εάν η ελληνική Πολιτεία μπορέσει να δώσει σαφές μήνυμα σταθερότητας στο θεσμικό πλαίσιο και παράσχει τα κίνητρα για την προσέλκυση στον Πειραιά όχι μόνο των ελληνόκτητων εταιρειών που δεν εδρεύουν στην Ελλάδα αλλά και ξένων ναυτιλιακών τότε τα οφέλη θα είναι εντυπωσιακά.

Εάν όμως η πολιτεία ολιγωρήσει καιροφυλακτούν πολλές ανερχόμενες δυνάμεις από την Ασία αλλά και αλλού που θέλουν να διεκδικήσουν αυξανόμενο ρόλο και να προσελκύσουν εκεί εταιρείες από εδραιωμένες δυνάμεις όπως η Ελλάδα.

Καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν στα «Π» πως παρά τις περί του αντιθέτου εντυπώσεις υπάρχει μια αίσθηση αισιοδοξίας ότι πολλά πράγματα μπορούν να προχωρήσουν.

Και αναφέρουν χαρακτηριστικά μελέτες από ανεξάρτητους οίκους και ιδρύματα οι οποίες δείχνουν πως είναι δυνατόν να προσφερθούν, σχετικά γρήγορα και με μικρές προσαρμογές του θεσμικού πλαισίου απασχόλησης, εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας. Κάτι που δεν κατέστη δυνατόν να γίνει, τουλάχιστον με σαφή και ξεκάθαρο τρόπο (υπάρχουν διφορούμενες ερμηνείες για το ασφαλιστικό πλαίσιο), από την συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, όπως εξηγούν χαρακτηριστικά κορυφαίες ναυτιλιακές πηγές.

Όπως έχει επισημαίνει η δημαρχία Πειραιά δια στόματος του δημοτικού συμβούλου, εφοπλιστή κ. Ευάγγελου Μαρινάκη, « η ναυτιλία μπορεί να γίνει από τους κεντρικούς πυλώνες ανάπτυξης για την Ελλάδα σε αυτή την κρίσιμη καμπή, με περαιτέρω συμβολή στο ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών και στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και με ισχυρή πολλαπλασιαστική επίδραση στην ευρύτερη οικονομία».

«Η υπάρχουσα υποδομή, τα έμπειρα στελέχη και το δίκτυο εταιρειών και συνεργατών που πλαισιώνουν τον ελληνικό εφοπλισμό θα πρέπει να γίνουν θέλγητρα για την προσέλκυση και ξένων ναυτιλιακών εταιρειών». Είναι ενδεικτικό ότι το μέσο λειτουργικό κόστος για τις ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες ήταν 23% χαμηλότερο από τον παγκόσμιο μέσο όρο για το έτος 2013. Μελέτες της Boston Consulting Group και του IOBE επισημαίνουν ότι η δυνητική συνεισφορά της ναυτιλίας στην επιπλέον προστιθέμενη αξία της χώρας μπορεί να είναι 12.7 δισ. κατ' έτος και να προσθέσει μισό εκατομμύριο νέες θέσεις εργασίας.

ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ. Πολλά μπορούν να γίνουν προς αυτή την κατεύθυνση. Η δημιουργία ενός νέου, σύγχρονου, διεθνούς ναυτιλιακού κέντρου στον Πειραιά - την καρδία της ελληνικής ναυτιλίας- που θα πλαισιώνει τις υπάρχουσες ναυτιλιακές εταιρείες με μακροπρόθεσμη στρατηγική και δράσεις, θα διαθέτει δομές εκκόλαψης νέων εταιρειών -τα λεγόμενα start ups- και θα προσφέρει ένα one stop shop για τις ξένες ναυτιλιακές εταιρείες πού θέλουν να εγκατασταθούν στον Πειραιά, είναι μερικά από αυτά.

Η επένδυση στην εκπαίδευση των ναυτικών και των στελεχών είναι επίσης σημαντική, προκειμένου να συνεχιστεί η ναυτική παράδοση και να διατηρηθεί το πολύτιμο know how, που έχει αναπτυχθεί.

Το πιο σημαντικό είναι να υπάρξει ένα σταθερό κανονιστικό και φορολογικό πλαίσιο για τις ναυτιλιακές εταιρείες που εγκαθίστανται στην Ελλάδα και το οποίο το κράτος θα δεσμευθεί να στηρίξει για το απώτερο μέλλον. Όλα τα παραπάνω εκτιμάται ότι μπορούν να υλοποιηθούν στην τρέχουσα συγκυρία.

Διαφορετικά θα χαθεί μια ιστορική ευκαιρία στην πιο ακατάλληλη εξαιτίας της οικονομικής κρίσης στιγμή.
Ενισχύοντας την ναυτιλιακή συστάδα , το λεγόμενο cluster, η οικονομία θα απορροφούσε μεγαλύτερο μέρος των εισροών, δημιουργώντας άλλες τόσες θέσεις εργασίας.

Οι άμεσες θέσεις που δημιουργεί η ποντοπόρος ναυτιλία είναι πολύ λιγότερες από τις έμμεσες. Το Maritime UK, το ναυτιλιακό κέντρο του Λονδίνου, με μόνο μικρή συνεισφορά της ναυτιλίας, που αντιπροσωπεύει περίπου το 25% της ελληνόκτητης, αναφέρει ότι από τις κύριες υπηρεσίες ναυτιλίας, λιμένων, ασφάλειες και το οικονομικό κέντρο εξυπηρέτησης της ναυτιλίας εισρέουν περίπου 31,5 δισ. στερλίνες ετησίως και δημιουργούνται 537.000 θέσεις εργασίας, σύμφωνα με το ΝΕΕ.

Ας σημειωθεί ότι στο Λονδίνο, από περίπου 4.000 αιτήσεις για διαιτησίες ετησίως διεκπεραιώνονται περίπου 600 διεθνείς ναυτιλιακές διαιτησίες τον χρόνο. Στην Ελλάδα διεκπεραιώνονται περίπου 4 διαιτησίες τον χρόνο και αυτές κυρίως εθνικού χαρακτήρα με μικροδιαφορές. Το Λονδίνο συντονίζει το 50% των ναυλώσεων δεξαμενοπλοίων και το 30%- 40% των ναυλώσεων χύδην φορτίων.

Χρειάζεται φιλικό φορολογικό περιβάλλον

Ένα άλλο παράδειγμα επιτυχημένου ναυτιλιακού κέντρου είναι η Νορβηγία που έχει ισχυρές ναυτιλιακές τράπεζες και ασφαλιστικούς οργανισμούς. Ο Νορβηγικός στόλος είναι σημαντικά μικρότερος του ελληνόκτητου.

Ο Νορβηγικός Νηογνώμονας (DNV) ιδρύθηκε το 1864, έχει περίπου 10.532 υπαλλήλους σε 300 γραφεία παγκοσμίως εκ των οποίων οι 2.143 στην Νορβηγία. Το 82% είναι πτυχιούχοι ΑΕΙ. Το DNV παρακολουθεί το 14.5% της μεταφορικής ικανότητας παγκοσμίως (κάτι λιγότερο από τον ελληνόκτητο στόλο). Ο τζίρος του είναι 1,7 δισ. ευρώ. Το DNV το 1945 είχε μόλις 200 υπαλλήλους. Ο Νορβηγικός νηογνώμονας DNV συγχωνεύθηκε με τον γερμανικό νηογνώμονα GL και αποτελεί πλέον τον μεγαλύτερο νηογνώμονα διεθνώς.

Στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 700 διαχειρίστριες εταιρείες. Πολλοί διεθνείς οίκοι παροχής υπηρεσιών, ξένες τράπεζες, ασφαλιστικοί οργανισμοί, δικηγόροι, μεσίτες, νηογνώμονες και άλλοι διατηρούν μικρά κυρίως περιφερειακά γραφεία στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει ισχυρή παρουσία ασφαλιστικών εταιρειών, εταιρειών χρηματοοικονομικού τομέα, ναυλωτών και εμπόρων, σημειώνουν οι ειδικοί. Και επισημαίνουν πως χρειάζεται σταθερό, φιλικό νομοθετικό και φορολογικό περιβάλλον για να υπάρξει ανάπτυξη σε αυτόν τον τομέα.